-
آذر بیگدلی
جمعه 29 اردیبهشتماه سال 1391 15:44
آذر بیگدلی ، لطفعلی بیگ شاملو (۱۱۳۴-۱۱۹۵ق/۱۷۲۲-۱۷۸۱م)، شاعر و تذکرهنویس سدهٔ دوازدهم هجری. زندگی لطفعلیبیک (آذر) بیگدلی ، (پسر آقاخان بیگدلی شاملو) در اصفهان به دنیا آمد. در ایّام کودکی او به سبب بروز فتنهٔ محمود افغان خانوادهاش به ناچار از اصفهان به قم مهاجرت کرد. و پس از ۱۴ سال زندگی در قم با پدر خود که به حکومت...
-
یدالله بهزاد
جمعه 29 اردیبهشتماه سال 1391 15:40
یدالله بهزاد از شاعران کهن سرای معاصر است. زندگی نامه یدالله بهزاد کرمانشاهی فرزند حسین ایوانی (نیمه بهمن ماه ۱۳۰۴ - ۵ فروردین ۱۳۸۶) زاده کرمانشاه از شاعران معاصر ایران است. بهزاد پس از تحصیلات ابتدایی و متوسطه و دورهٔ عالی به استخدام وزارت فرهنگ درآمد و مدت ۲۷ سال در دبیرستانهای زادگاه خود به تدریس ادبیات فارسی...
-
بابا فغانی شیرازی
جمعه 29 اردیبهشتماه سال 1391 15:34
بابا فغانی شیرازی از آخرین شاعران سبک عراقی در سدهٔ نهم هجری بود که برخی او را از پیشگامان سبک هندی در شعر فارسی میدانند. او در جوانی به هرات سفر کرد و به ملاقات جامی رسید. از طریق او با عرفان آشنا شد. پس از چندی به آذربایجان و سپس به خراسان و فسا رفت و در آخر در طوس ساکن شد. در سال آخر عمر از میگساری توبه کرد و در...
-
اوحدی مراغهای
جمعه 29 اردیبهشتماه سال 1391 15:31
رکنالدین اوحدی مراغهای ( ۶۷۳ - ۱۵ رمضان ۷۳۸ قمری) عارف و شاعر پارسیگوی ایرانی اهل مراغه است. زندگینامه او در شهرستان مراغه زاده شد، پدرش از اهالی اصفهان بود و خود او نیز مدتی در اصفهان اقامت داشت و بنابراین نامش اوحدی اصفهانی نیز ذکر شده است . اوحدی معاصر ایلخان مغول سلطان ابوسعید بود و آرامگاه او در مراغه است. هم...
-
ادیبالممالک فراهانی
جمعه 29 اردیبهشتماه سال 1391 15:27
محمدصادق ادیبالممالک فراهانی ، ملقب به امیرالشعرا و متخلص به امیری و پروانه شاعر، ادیب و روزنامه نگار دوره مشروطه . او در روز ۱۴ محرم سال ۱۲۷۷ (مطابق با ۱۱ مرداد ماه سال ۱۲۳۹ خورشیدی) در روستای گازران (جعفریه فعلی) اراک (گازران هم اکنون جزء تقسیمات استان قم می باشد) بهدنیا آمد. پدرش حاجی میرزا حسین، برادرزاده قائم...
-
ابوسعید ابوالخیر
جمعه 29 اردیبهشتماه سال 1391 15:23
ابوسعید فضلالله بن احمد بن محمد بن ابراهیم (ابوسعید فضلالله بن ابوالخیر احمد) مشهور به ابوسعید ابوالخیر ( ۳۵۷ - ۴۴۰ قمری ) عارف و شاعر نامدار ایرانی قرن چهارم و پنجم است. ابوسعید ابوالخیر در میان عارفان مقامی بسیار ممتاز و استثنایی دارد و نام او با عرفان و شعر آمیختگی عمیقی یافتهاست. چندان که در بخش مهمی از شعر...
-
احمدرضا احمدی
جمعه 29 اردیبهشتماه سال 1391 15:16
احمدرضا احمدی (زاده ۳۰ اردیبهشت ۱۳۱۹ در کرمان ) شاعر ایرانی است. زندگی نامه از کودکی تا آغاز جوانی احمدرضا احمدی در ساعت ۱۲ ظهر روز دوشنبه ۳۰ اردیبشهت ماه ۱۳۱۹ در کرمان متولد شد. پدرش کارمند وزارت دارایی بود و ۵ فرزند داشت که احمدرضا کوچکترین آنها بود. جد پدری وی ثقهالاسلام کرمانی، و جد مادریاش آقا شیخ محمود کرمانی...
-
کمال خجندی
یکشنبه 3 اردیبهشتماه سال 1391 20:54
کمالالدین مسعود خُجندی ، معروف به «شیخ کمال» از عارفان و شاعران پارسیگوی قرن هشتم هجری بود. تولدش در خجند ماوراءالنهر بود. اما پس از سفر حج در تبریز ساکن شد. با اینکه شاعری پیشهٔ اصلی او نبودهاست، دیوانش مشتمل بر حدود هشتهزار بیت است که بخش اصلیاش غزلهای اوست. نمونهای از غزلیات: عرفات عشقبازان سر کوی یار باشد...
-
سلمان ساوجی
یکشنبه 3 اردیبهشتماه سال 1391 20:48
خواجه جمالالدین سلمان بن خواجه علاءالدینمحمد معروف به سلمان ساوجی (زاده ۷۰۹ (قمری) - درگذشته ۷۷۸ (قمری) - ساوه ) از شاعران اوایل قرن هشتم هجری است. وی از بزرگتٰرین قصیدهسرایان و غزلگویان ایران است. پدرش خواجه علاءالدینمحمد اهل قلم بود. یکی از دلایل عمده شهرت سلمان، در قصیده مصنوعی به نام بدایعالاسحار است که در...
-
خواجوی کرمانی
یکشنبه 3 اردیبهشتماه سال 1391 20:42
کمالالدین ابوالعطاء محمودبن علیبن محمود ، معروف به «خواجوی کرمانی» (زاده: ۶۸۹ - درگذشت: ۷۵۳ ه.ق.) یکی از شاعران بزرگ سدهٔ هشتم است. آرامگاه خواجو او در تنگالله اکبر شیراز است.وی از شاعران عهد مغول و معاصر سعدی شیرازی بوده است و آٍاری در مدح سلاطین منطقه فارس در کارنامه خود دارد. زندگینامه خواجوی کرمانی که به نخلبند...
-
باباطاهر
یکشنبه 3 اردیبهشتماه سال 1391 20:37
باباطاهر معروف به باباطاهر عریان ، عارف ، شاعر و دوبیتی سرای اواخر سده چهارم و اواسط سده پنجم هجری ( سده ۱۱م ) ایران و معاصر طغرل بیک سلجوقی بودهاست. بابا لقبی بوده که به پیروان وارسته میدادهاند و عریان به دلیل بریدن وی از تعلقات دنیوی بودهاست. آثار برخی معتقدند ترانه ها یا دو بیتیهای باباطاهر در بحر هزج مسدس...
-
عراقی
یکشنبه 3 اردیبهشتماه سال 1391 20:30
شیخ فخرالّدین ابراهیم بن بزرگمهر بن عبدالغفار همدانی ، یا فخرالّدین عراقی از شاعران و عارفان ادب فارسی زبان در سدهٔ هفتم هجری میباشد. در مورد نام و نسب عراقی میان غالب تذکرهنویسان اختلاف است. به روایت حمدالله مستوفی در کتاب تاریخ گزیده نام او ابراهیم، لقبش فخرالدین و نام پدر و جدش بوذرجمهر این عبدالغفار الجوالقی در...
-
فخرالدین اسعد گرگانی
شنبه 19 فروردینماه سال 1391 19:42
فخرالدین اسعد گرگانی شاعر داستانگوی ایرانی نیمهٔ نخست سده پنجم هجری است. ولادت او با توجه به قرائن موجود باید در آغاز قرن پنجم هجری در جرجان ( گرگان ) بوده باشد . وفات فخرالدین اسعد بعد از سال ۴۴۶ و گویا در اواخر عهد طغرل سلجوقی اتفاق افتادهاست. وی از داستان سرایان بزرگ ایران است و معتزلی مذهب بودهاست. او همزمان با...
-
خاقانی
شنبه 19 فروردینماه سال 1391 19:18
افضلالدّین بدیل بن علی خاقانی شروانی متخلّص به خاقانی ( ۵۲۰ قمری در شَروان - ۵۹۵ قمری در تبریز ) از جملهٔ نامدارترین شاعر ایرانیتبار و بزرگترین قصیدهسرایان تاریخ شعر و ادب فارسی بهشمار میآید. از القاب مهم وی حسان العجم میباشد. آرامگاه او در شهر تبریز است. زندگی افضلالدین بدیل بن علی خاقانی حقایقی شَروانی در...
-
انوری
شنبه 19 فروردینماه سال 1391 19:13
اوحدالدّین محمّدبن محمّد انوری معروف به انوری ابیوردی و «حجّةالحق» از جملهٔ شاعران و دانشمندان ایرانی سده ۶ قمری در دوران سلجوقیان است. انوری استاد قصیده سرای شعر پارسی و آراسته به هنرهای خوشنویسی و موسیقی بودهاست. او از دانشهای ریاضیات ، فلسفه و موسیقی بهرهور و در دستورات اخترشناسی به زبان خود مرجع بودهاست. وجود...
-
دقیقی
شنبه 19 فروردینماه سال 1391 19:02
ابو منصور محمد بن احمد توسی شناختهشده به دقیقی (زاده ۳۲۰ - مرگ میان سالهای ۳۵۶ - ۳۵۹ خورشیدی) شاعر بزرگ پارسی زبان بود. زادگاه وی بنا به روایات گوناگون، توس ، بلخ ، سمرقند و بخارا ذکر شده است.او از معدود شاعران ادبیات فارسی بوده که دین زرتشتی داشته است.دقیقی آغاز کننده سرایش شاهنامه بود. زندگینامه دقیقی از طبقه...
-
رابعه بلخی
شنبه 19 فروردینماه سال 1391 18:57
رابعه دختر کعب قُزداری که به رابعه بلخی هم شناخته شدهاست، شاعر پارسیگوی نیمه نخست سده چهارم هجری ( ۹۱۴ - ۹۴۳میلادی ) است. رابعه همدوره با سامانیان و رودکی بود. بسیاری رابعه را نخستین زن شاعر پارسیگوی میدانند. رابعه از عربهای کوچیده به خراسان بود. پدرش فرمانروای بلخ و سیستان و قندهار و بست بود. رابعه شیفته شخصی به...
-
کسایی
شنبه 19 فروردینماه سال 1391 18:52
مجدالدین ابوالحسن کسایی مروزی (زادهٔ ۳۴۱ ه.ق در مرو )، شاعر ایرانی در نیمهٔ دوم سده چهارم هجری و (شاید) آغاز سده پنجم هجری است. چنان که از نامش برمیآید و خود وی نیز به این امر اشاره دارد اهل مرو بود. کسایی در اواخر دورهٔ سامانیان و اوایل دوره غزنویان میزیسته است. نام و نشان نام کسایی در چهار مقاله نظامی عروضی...
-
عنصری بلخی
جمعه 18 فروردینماه سال 1391 20:56
ابوالقاسم حسن بن احمد عنصری بلخی شاعر پارسیگوی، نامآور به عنصری بلخی در سال ۳۵۰ هجری قمری در بلخ زاده شد. امیر نصر برادر سلطان محمود غزنوی ، وی را به غزنه فراخواند. سلطان محمود غزنوی به او توجه نشان داد و به او عنوان ملکالشعرایی داد. عنصری در سال ۴۳۱ هجری قمری درگذشت. اشعار بازمانده از عنصری به حدود دو هزار بیت...
-
فرخی سیستانی
جمعه 18 فروردینماه سال 1391 20:52
ابوالحسن علی بن جولوغ سیستانی معروف به فرخی سیستانی از غلامان امیرخلف بانو آخرین امیر صفاری بود. علی بن جولوغ، از سر ناچاری شعری در قالب قصیده سرود و آن را « با کاروان حله» نام نهاد؛ و شعر را به عمید اسعد چغانی وزیر امیر صفاری تقدیم کرد. معروف است که روز بعد علی بن جولوغ قصیدهای به نام «داغگاه» ساخت و آن را برای امیر...
-
منجیک ترمذی
جمعه 18 فروردینماه سال 1391 20:47
ابوالحسن علی بن محمد مُنجیکِ ترمذی شاعر ایرانی نیمه دوم سده چهارم هجری است. شعرهایش بیشتر جنبه هزل و هجو دارند. منجیک شاعر دربار چغانیان بوده و برخی از امیران چغانی را مدح گفته است. او همروزگار با طاهر چغانی (مرگ ۳۸۱ (هجری) ) بوده است. در باره چیرگی منجیک در سرودن هزل و هجو سوزنی سمرقندی شاعر سده ششم هجری او را...
-
ابوشکور بلخی
جمعه 18 فروردینماه سال 1391 20:42
ابوشکور بلخی (زادهٔ نزدیک به ۳۰۰ (هجری) در بلخ ) از شعرای نامآور سده چهارم هجری است که به زبانهای فارسی و عربی شعر گفتهاست. در باره زندگی و شعرهای او آگاهی چندانی بهجای نماندهاست. او در روزگار سامانیان میزیستهاست. ابیات و قطعات پراکندهای از آثار او در حدود ۴۰۰ بیت باقی است است. ابوشکور از مردم بلخ بودهاست....
-
شهید بلخی
جمعه 18 فروردینماه سال 1391 20:34
ابوالحسن شهید بن حسین جهودانکی بلخی ، معروف به شهید بلخی ، شاعر و متکلم و حکیم پایان سده سوم و چهارم هجری (درگذشت ۳۲۵ هجری قمری) است. او بنا به گفته ابن ندیم فیلسوفی بوده که علاوه بر تألیفاتی که داشته به مناظره با سایر فلاسفه ازجمله زکریای رازی نیز دست مییازید. او استاد علوم اوایل (مجموعه معارف یونان ) بود. در خط نیز...
-
رودکی
جمعه 18 فروردینماه سال 1391 20:31
ابوعبدالله جعفربن محمدبن حکیمبن عبدالرحمنبن آدم متخلص به رودکی و مشهور به استاد شاعران (زادهٔ ۲۴۴، رودک - درگذشتهٔ ۳۲۹ هجری قمری) نخستین شاعر مشهور ایرانی-فارسی در دورهٔ سامانی در سدهٔ چهارم هجری قمری و استاد شاعران این قرن در ایران است. رودکی به روایتی از کودکی نابینا بودهاست و بهروایتی بعدها کور شد. او در...
-
حنظله بادغیسی
جمعه 18 فروردینماه سال 1391 20:26
حنظله بادغیسی ، شاعر قرن سوم هجری قمری و از نخستین شاعران و گویندگان زبان پارسی است که در عهد طاهریان میزیسته است. نظامی عروضی از قول احمد بن عبدالله خجستانی «دیوان» شعری به وی نسبت میدهد. از اشعار وی تنها پنج بیت شامل یک قطعه دو بیتی و یک مفرد به دست آمده است. در مجمع الفصحا آمده است که وفات حنظله در سال ۲۱۹ هجری...
-
خیام
جمعه 16 دیماه سال 1390 17:21
یاثالدین ابوالفتح عُمَر بن ابراهیم خیام نیشابوری (زادهٔ ۲۸ اردیبهشت ۴۲۷ خورشیدی در نیشابور - درگذشته ۱۲ آذر ۵۱۰ خورشیدی در نیشابور ) فیلسوف ، ریاضیدان ، ستارهشناس و رباعی سرای ایرانی در دورهٔ سلجوقی است. گرچه پایگاه علمی خیام برتر از جایگاه ادبی او است و لقبش «حجةالحق» بودهاست؛ ولی آوازهٔ وی بیشتر به واسطهٔ نگارش...
-
عطار نیشابوری
جمعه 16 دیماه سال 1390 17:14
ریدالدّین ابوحامِد محمّد عطّار نِیشابوری (زادهٔ ۵۴۰ در نیشابور – درگذشتهٔ ۶۱۸ هجری قمری در شادیاخ نیشابور) یکی از عارفان و شاعران ایرانی بلندنام ادبیات فارسی در پایان سدهٔ ششم و آغاز سدهٔ هفتم است. او در سال ۵۴۰ هجری برابر با ۱۱۴۶ میلادی در نیشابور زاده شد. زندگی نام او «محمّد»، لقبش «فرید الدّین» و کنیهاش «ابوحامد»...
-
مولوی
جمعه 16 دیماه سال 1390 17:05
جلالالدین محمد بلخی معروف به مولوی ( ۶ ربیعالاول ۶۰۴ ، بلخ یا وخش ۵ جمادیالثانی ۶۷۲ هجری قمری، قونیه ) از مشهورترین شاعران فارسیزبان است. نام کامل وی «محمد ابن محمد ابن حسین حسینی خطیبی بکری بلخی» بوده و در دوران حیات به القاب «جلالالدین»، «خداوندگار» و «مولانا خداوندگار» نامیده میشدهاست. در قرنهای بعد...
-
ناصر خسرو
جمعه 16 دیماه سال 1390 17:00
ناصر خسرو (۳۹۴ - ۴۸۱ ه.ق) از شاعران بزرگ فارسی زبان، حکیم و جهانگرد ایرانی و از مبلغان مذهب اسماعیلی بود. وی بر اغلب علوم عقلی و نقلی زمان خود از قبیل فلسفهٔ یونانی و حساب و طب و موسیقی و نجوم و فلسفه و کلام تبحر داشت و در اشعار خویش به کرات از احاطه داشتن خود بر این علوم تأکید کردهاست. ناصر خسرو به همراه حافظ و...
-
شیخالرئیس افسر
جمعه 16 دیماه سال 1390 16:48
او پس از درگذشت ابوالحسن میرزا شیخالرئیس ، از طرف احمد شاه شیخالرئیس لقب گرفت. شاهزاده محمدهاشم میرزا (زادهٔ ۱۴ دی ۱۲۵۸ ، سبزوار ، درگذشتهٔ ۱۸ شهریور ۱۳۱۹ ، تهران ) ملقب به شیخالرئیس و متخلص به افسر پسر نورالله میرزا پسر محمدهاشم میرزا پسر محمدرضا میرزا پسر فتحعلی شاه بود. وی از شاگردان حاجی میرزا حسن حکیم (داماد...